SOWA OPAC : Gminna Biblioteka Publiczna w Korzennej

31990

Książka

W koszyku

oceń

Odprawa posłów greckich / Jan Kochanowski ; [posł. i przypisy Julian Krzyżanowski]. - Wyd. 25. - Warszawa : Państ. Instytut Wydawniczy, 1976. - 48 s. : il., 1 portr. ; 20 cm.

(Biblioteka Lektur Szkolnych)

Autor

Kochanowski Jan (1530-1584) Krzyżanowski Julian (1892-1976). Przedm.

Temat

Dramat polski

Ľ Parys ─ młodzieniec (zaciekły, nieustępliwy), egoista; syn króla i jeden z jego następców (po Hektorze, który jednak ginie w czasie wojny), nie myśli o swoim państwie i poddanych; manipulant, stosuje przekupstwo; pozbawiony dalekowzroczności i odpowiedzialności Ľ Antenor ─ stoi po stronie prawa; starszy od Parysa, reprezentuje spokój i rozważne myślenie; wielki patriota, dbający o interes państwa, mądry, moralny, cnotliwy, uczciwy; u Kochanowskiego w zasadzie pozbawiony jest wad; krytykuje prywatę i żądzę zysku; powołuje się na prawo gościnności (złamane przez Parysa); stara się uniknąć wojny, lecz gdy jest ona nieunikniona, szuka najlepszej taktyki (uważa, że wojna jest zła, ale chce bronić ludu). Większość oceniła go jako zdrajcę i tchórza (np. Dante umieścił go w piekle wśród zdrajców)  u Kochanowskiego jest on zupełnie inaczej odbierany, jako postać pozytywna. Ľ Priam ─ bezwolny, słaby król, manipulowany przez wszystkich; nie ma swojego zdania, chorągiewka, uzależniony od kaprysów parlamentu, adecyzyjny; nie jest dobrym królem. Staje po stronie Parysa (oślepiony miłością rodzicielską), źle wychował Parysa, był wobec niego zbyt pobłażliwy, kierowała nim chora miłość ojcowska. Ľ chór i Kasandra ─ nie uczestniczy w konflikcie, ale go komentuje. Kasandra  w antyku ofiara klątwy (polegającej na tym, że miała dar jasnowidzenia, ale nikt nie chciał jej słuchać). U Kochanowskiego czynami ludzi nie kieruje fatum; wojna trojańska nie była konieczna, ale ludzi nie pomyśleli i nie posłuchali Kasandry.

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

GBP Korzenna

Egzemplarze są obecnie niedostępne

Filia Jasienna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82-1/-2 (1 egz.)

Filia Lipnica Wielka

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82-1/-2 (1 egz.)

Filia Mogilno

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82-1/-2 (1 egz.)

Filia Siedlce

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 82-1/-2 (1 egz.)

Recenzje:

Urodzony w XVI wieku poeta był znany z wielu rzeczy – z twórczości literackiej, znajomości z najważniejszymi osobami w państwie a nawet z zainteresowania wojskowością. Jan Kochanowski tworzył głównie pieśni, fraszki i treny. Mniej znany jest z tragedii, a to on jest jej ojcem w Polsce.
Wydana pierwszy raz w 1578 roku „Odprawa posłów greckich” była prezentem ślubnym dla Jana Zamoyskiego.
Dramat nawiązuje do treści mitu o wojnie trojańskiej. (...) Zaczyna się od rozmowy Antenora i Parysa (zwanego też Aleksandrem) o porwaniu Heleny. Sprawa jest gorąca, ponieważ grecy wysłali swoich posłów, którzy mają sprowadzić Helenę z powrotem do męża. Parys przekupuje posłów, by stanęli po jego stronie. Antenor jako jedyny zdaje sobie sprawę z tego, że wszystko i tak jest przesądzone, a piękna kobieta jest tylko ogniwem zapalnym do wojny. Priam, król Troi, nie chce decydować o losie swojego królestwa i zrzuca całą odpowiedzialność na radę miejską. O ich decyzji dowiadujemy się ze sceny, gdzie Helena rozmawia z jednym z posłów. Walka jest nieunikniona.
Utwór jest krótki, napisany ciężkim językiem, gdzie często widzimy wyrazy obce, które wyszły już z mowy. Poza tym pisownia niektórych z nich jest inna niż obecnie (np. dla tego). Nawiązania do antyku są wyraźne – mamy tu postacie znane z dawnych czasów (Priam, Parys, Kasandra), a także sama tematyka utworu jest antyczna. Zachowana jest również zasada trzech jedności – miejsca, czasu i akcji.
Kochanowski nawiązuje do Rzeczpospolitej. Mamy tu radę miejską, która przypomina obrady sejmowe, ograniczenie roli władcy na rzecz posłów, a również posłańców obcego państwa.
Dramat posiada didaskalia i chór. Brak tu jednak jednoznaczniej postaci tragicznej. Moim zdaniem może to być sama Troja – czy Priam odda Helenę posłom, czy nie, najazd jest nieunikniony. W moim wydaniu nie ma jednak podziału na akty i sceny. Nie jestem pewna, czy jest to jednak cecha każdego wydania tego dzieła.
Moim zdaniem tekst jest trudny i przekombinowany. Pomysł był świetny – dopisać scenę, której oficjalnie Homer nie zawarł, zaledwie o niej wspomniał. Kochanowski chciał pokazać kunszt swojego zaplecza literackiego i na pewno mu się to udało. Jednak jeśli chodzi o przedstawienie tego dramatu na scenie nie mogę sobie go wyobrazić. Najdłuższą kwestią jest monolog posła, który streszcza Helenie treść obrad rady. Jest to wielki minus tego dzieła – Kochanowski chyba nie miał pomysłu jak tę scenę rozpisać, więc użył czegoś, co sprawdzać się będzie dopiero w romantyzmie.
Dramat nie podobał mi się. Język był ciężki, a połączenie wojny trojańskiej i Polski mocno naciągane.
Komu mogę polecić „Odprawę posłów greckich”? Wydaje mi się, że czytelnikom ciekawym i wytrwałym. Tym, którym nie straszny dawny język a także tym, którzy chcą poznać coś nowego. Ja sama nie jestem oczarowana, ale cieszę się, że poznałam pierwszy polski dramat.

Inne wydania: